Water is een fundamenteel element van leven en cruciaal voor het behoud van gezondheid en welzijn. Dit artikel gaat in op de diverse gezondheidsvoordelen van water, waarbij de vitale functies in lichaamsprocessen en het algehele gezondheidsbeheer worden onderzocht. We verkennen ook de kritische aspecten van waterkwaliteit, waarbij het belang van zuiverheid en de potentiële impact van verontreinigingen op de menselijke gezondheid wordt benadrukt. Bovendien werpt het artikel licht op de nieuwste ontwikkelingen in waterzuiveringstechnieken, en biedt het inzichten in hoe deze methoden de veiligheid en kwaliteit van water verbeteren.
Inleiding
Water (H2O) is een opmerkelijk natuurlijk element met unieke eigenschappen die voortkomen uit zijn moleculaire structuur en organisatie, waardoor het in drie verschillende toestanden kan bestaan: vast (ijs), vloeibaar (water) en gas (damp). De uniciteit van water begint op moleculair niveau, waar twee waterstofatomen een covalente binding vormen met één zuurstofatoom, wat een gebogen moleculaire structuur creëert. Deze structuur resulteert in een polaire molecule met een lichte positieve lading op de waterstofatomen en een lichte negatieve lading op het zuurstofatoom, wat leidt tot waterstofbindingen tussen watermoleculen.(1-2) Watermoleculen hebben ook veel toestanden van interne vibratie en rek, die door de basisprincipes van de kwantummechanica worden beschreven. De moleculen vormen complexe hydratatiestructuren in de aanwezigheid van grotere ionen of colloïden.(3)
In zijn vloeibare toestand, die essentieel is voor alle bekende levensvormen, vertoont water een dynamisch netwerk van waterstofbindingen. De bindingen breken voortdurend en vormen opnieuw, wat vloeibaar water zijn vloeibaarheid geeft. Deze moleculaire organisatie stelt water in staat om een breed scala aan stoffen op te lossen ("universele oplosmiddel"), wat cruciaal is voor biologische processen en ecosystemen.(4)
Wanneer water bevriest en in ijs verandert, organiseren de waterstofbindingen zich in een kristallijne structuur die een vaste afstand tussen de moleculen behoudt. Deze structuur maakt ijs minder dicht dan vloeibaar water, een unieke eigenschap onder stoffen – ijs drijft op water.
De waterstofbindingen worden voornamelijk verbroken in zijn gasvormige toestand, waterdamp, waardoor watermoleculen zich kunnen verspreiden en mengen met luchtmoleculen. De mogelijkheid van water om over te gaan in damp speelt een cruciale rol in het klimaat en de weerspatronen van de aarde, inclusief de vorming van wolken en neerslag.
EZ-water, of Exclusion Zone water, is een vierde fase van water die is voorgesteld door Dr. Gerald Pollack. Het wordt gekenmerkt door unieke eigenschappen zoals hogere dichtheid, viscositeit en een negatieve elektrische lading, die verschillen van de standaard waterfasen. Deze toestand komt voor nabij hydrofiele oppervlakken, waarbij een gestructureerde waterlaag wordt gevormd die deeltjes en opgeloste stoffen uitsluit. Verschillende groepen hebben onafhankelijk het bestaan van de uitsluitingszone aangetoond. Echter, veel bevindingen uit het laboratorium van Pollack moeten nog worden gerepliceerd door onafhankelijke groepen.(5)
Afbeelding: Een artistieke interpretatie van EZ-water versus bulkwater.
Gemiddeld bestaat de mens uit ongeveer 65% water, wat het een fundamenteel onderdeel van onze fysiologie maakt. Dit hoge percentage benadrukt de kritische rol van water in verschillende lichaamsfuncties, van cellulaire homeostase tot de werking van orgaansystemen. Dehydratie, zelfs met een paar procentpunten, kan onze algemene functionaliteit aanzienlijk beïnvloeden, met gevolgen voor cognitieve vermogens, fysieke prestaties en algemeen welzijn. Bijvoorbeeld, een vermindering van slechts 2% in het watergehalte van het lichaam kan leiden tot merkbare afnames in mentale en fysieke capaciteiten.(6)
De regulatie van de vochtbalans is een van onze belangrijkste regulatiemechanismen voor het handhaven van homeostase. Het omvat complexe processen zoals osmoregulatie, die de water- en zoutconcentraties in het lichaam controleert en cruciaal is voor een goede cellulaire functie. De hydratatiestatus van het lichaam beïnvloedt ook direct het bloedvolume, de druk en de circulatie, wat van invloed is op de gezondheid van het hart en de efficiëntie van het transport van voedingsstoffen en zuurstof door het lichaam. Daarnaast is water cruciaal voor het verwijderen van afvalstoffen en detoxificatieprocessen, voornamelijk via de nierfuncties.(7-8)
Raken we door ons zoetwater heen?
Water is essentieel voor leven. Daarom moet de betekenis van schoon drinkwater voor de gezondheid grondig worden overwogen.
De bezorgdheid over het uitgeput raken van zoetwatervoorraden wordt steeds prominenter in wereldwijde discussies. Zoetwater vormt slechts een klein percentage van de watervoorraad op aarde. Snelle bevolkingsgroei en industriële en agrarische uitbreiding hebben geleid tot ongekende druk op deze beperkte hulpbronnen. Hoewel het totale watervolume van de planeet constant blijft, neemt de beschikbaarheid van zoetwater dat geschikt is voor drinkwater, landbouw en industrie af.
Klimaatverandering verergert de situatie door neerslagpatronen te veranderen, wat leidt tot droogtes in sommige regio's en overstromingen in andere, wat de toegankelijkheid van zoetwater verder beïnvloedt.
Zoetwater is ook een afnemende natuurlijke hulpbron door intensieve landbouw, onder andere. Tot wel 70% van de watervoorraden in de wereld, inclusief grondwater, wordt gebruikt in de landbouw.(9) De Verenigde Naties hebben geschat dat het verbruik van zoetwater in de afgelopen eeuw zes keer is toegenomen. Als het ruwe water (grondwater) organische stoffen bevat die geschikt zijn als bron van verontreinigingen (oppervlaktewater), blijven verontreinigingen in het water, zelfs na desinfectie.
Finland was een van de eerste landen die zijn waterzuiveringssystemen wijzigde toen de nadelige effecten van trihalomethaan, furanen en bromaat duidelijk werden.(10)
Wanneer de desinfectiemethode de meest voorkomende is (chlorering), vormen zich verschillende gechloreerde verbindingen wanneer chloor en organische stoffen reageren. Demografische studies hebben aangetoond dat het langdurig gebruik van drinkwater dat uit oppervlaktewater is gemaakt door middel van chlorering, het risico op kanker kan verhogen.(11) Echter, de voordelen van chlorering wegen zwaarder dan de nadelen.
Zelfs 50 jaar oude waterleidingen kunnen verontreinigingen in het drinkwater lekken.(12) In sommige plattelandsgebieden bevat kraanwater een teveel aan calcium, wat een predisponerende factor kan zijn voor coronaire hartziekten en hartaanvallen.(13) In geboord putten kan een bruine kleur en een onaangename geur wijzen op hoge ijzer- en mangaanwaarden.(14)
Is bronwater beter?
Bronwater komt uit ondergrondse bronnen en stroomt natuurlijk naar de oppervlakte. Terwijl het door ondergrondse rotsen en substraten reist, wordt het natuurlijk gefilterd en absorbeert het mineralen zoals calcium, magnesium en natrium. Deze mineralen kunnen de moleculaire organisatie van het water iets veranderen. Bijvoorbeeld, ionen van de mineralen kunnen interageren met watermoleculen, wat van invloed is op hoe ze binden. De interactie kan de fysieke eigenschappen van het water iets veranderen, zoals smaak en pH-niveau.(15)
In tegenstelling tot stille water in een fles, vooral als het gezuiverd of gedestilleerd is, kan minder opgeloste mineralen en verontreinigingen bevatten. Zuiveringsprocessen zoals destillatie of omgekeerde osmose verwijderen verontreinigingen en mineralen, wat leidt tot water met minder ionen en een eenvoudigere moleculaire structuur. Het gebrek aan extra mineralen en ionen betekent dat de waterstofbinding in flessenwater meer typisch is voor puur water, wat het mogelijk minder gestructureerd maakt dan mineraalrijk bronwater.
Tabel: Vergelijking van natuurlijk bronwater versus kraanwater [16-20]
Kenmerk |
Natuurlijk Bronwater |
Kraanwater |
Bron en Samenstelling |
Komt ondergronds naar boven en stroomt natuurlijk naar de oppervlakte. Terwijl het door lagen van steen en grond reist, neemt het verschillende mineralen op zoals calcium, magnesium en kalium. Deze mineralen dragen bij aan de smaak van het water en interageren met de moleculaire structuur ervan. De mineraalinhoud kan de vorming van clusters van watermoleculen verbeteren, waardoor de eigenschappen van het water iets worden veranderd. |
Kraanwater, dat voornamelijk afkomstig is van oppervlaktewater (zoals rivieren en meren) of grondwater, wordt in gemeentelijke installaties behandeld om het veilig te maken voor consumptie. De behandeling omvat filtratie, vaak met toevoeging van chloor of chloramines voor desinfectie, en soms fluoridering voor tandheelkundige gezondheidsvoordelen (gelukkig komt deze procedure tegenwoordig vrij zelden voor vanwege het toxische potentieel van fluoride). Behandelingen kunnen de moleculaire samenstelling en structuur van het water veranderen. Bijvoorbeeld, chloor kan interageren met watermoleculen, wat de smaak verandert en mogelijk bijproducten vormt.
|
Behandeling en Zuiverheid |
Vereist over het algemeen minimale behandeling omdat het vaak natuurlijk gefilterd is en vrij van veel verontreinigingen in oppervlaktewater. Echter, het is niet immuun voor vervuiling en kan worden verontreinigd door stoffen die in het milieu aanwezig zijn. |
Ondergaat rigoureuze behandelingsprocessen om verontreinigingen en pathogenen te verwijderen, en om de pH aan te passen. Hoewel effectief in het veilig maken van water, kunnen deze processen ook nuttige mineralen verwijderen, en residuele desinfectiemiddelen zoals chloor kunnen de smaak en chemische samenstelling van het water beïnvloeden. |
Smaak en pH |
De mineraalinhoud in natuurlijk bronwater heeft vaak een onderscheidende smaak en kan de pH beïnvloeden, waardoor het meestal iets alkalisch is. |
Afhankelijk van de behandeling en de lokale waterbron kan kraanwater een neutrale of iets andere pH hebben en soms een lichte chloorsmaak hebben door desinfectiemiddelen. |
Structurele Verschillen |
Hoewel de basis moleculaire structuur van water (H2O) constant blijft, kan de aanwezigheid van mineralen, gassen en andere opgeloste stoffen subtiele variaties veroorzaken in hoe watermoleculen interageren. In bronwater kunnen mineralen leiden tot een complexere moleculaire interactie. |
Kraanwater kan minder interacties en een ongeorganiseerde structuur hebben, vooral als het zwaar behandeld is. |
Interessant is dat oudere Chinese volwassenen die van hun kindertijd tot op hoge leeftijd (65–79 jaar) afhankelijk zijn van natuurlijk water voor drinkwater, het gebruik van natuurlijk water zonder veranderingen geassocieerd was met een significant lager risico op sterfte door alle oorzaken dan degenen die later in hun leven overstapten op kraanwater. Meer studies en uitgebreide causale analyses zijn nodig om de associatie in verschillende landen en populaties te verkennen.(21)
Aanbevelingen voor Waterconsumptie
Officiële richtlijnen raden aan om minimaal 1–1,5 liter (35–50 fl oz), bij voorkeur 2–3 liter (70–100 fl oz) water per dag te drinken. De waterbehoefte neemt toe bij stijgende temperaturen. Ouderen zouden ook meer vloeistoffen moeten drinken vanwege het verminderde vermogen van hun nieren om urine te filteren. De ongrijpbare dagelijkse waterbehoefte voor individuen is 1,8 L/24u, waarbij 19-71% van de volwassenen in verschillende landen minder dan deze inname consumeert, wat mogelijk het risico op disfunctionele stofwisseling en chronische ziekten verhoogt.(22)
Overdreven vochtinname tijdens het sporten wordt niet aanbevolen. Overmatige hydratatie en het bijeffect van zout/natriumverlies (hyponatriëmie) kunnen schadelijker zijn dan onvoldoende vochtinname. De dagelijkse waterbehoefte is ongeveer 3,7 liter voor mannen en 2,7 liter voor vrouwen.(23) Het is verrassend hoeveel water we uit voedsel halen (vooral groenten, fruit en bessen met een hoog watergehalte).
Bewaar water in een donkere glazen fles wanneer mogelijk. Vermijd plastic, omdat schadelijke verbindingen zoals BPA of ftalaten in de vloeistof kunnen oplossen. Deze verbindingen bevinden zich in plastic flessen met een recycling symbool met het nummer 03 of 07. Ze hebben een schadelijk effect op de functies van het endocriene systeem.(24)
Geef de voorkeur aan het volgende:
- Natuurlijk stromend bronwater (microbiologisch getest)
- Vloeistof die door planten wordt geproduceerd (versgeperst sap, sap, kokoswater)
- Geboord putwater en putwater
- Gezuiverd kraanwater (apart filtratiesysteem of filter bevestigd aan de kraan, zie later in dit artikel)
- Omgekeerde osmose (RO), actieve koolfiltratie, ionenuitwisseling
- Hoogwaardig bronwater of mineraalwater verkocht in glazen flessen (zoals Pellegrino)
Vermijd het volgende:
- Water verpakt in plastic flessen
- Met vitamines verrijkt water
- Gearomatiseerd water
- Extern koolzuurhoudend water
- Ongezuiverd (of regulier) kraanwater (kan drinkbaar zijn, maar is veel beter wanneer gefilterd)
Waterzuiverings- en filtratiesystemen
Waterzuivering en filtratie maken water veilig voor consumptie en andere toepassingen. Het verwijdert ongewenste stoffen, waaronder fysieke verontreinigingen zoals vuil en puin, chemische verontreinigingen zoals pesticiden en zware metalen, biologische agentia zoals bacteriën en virussen, en radiologische gevaren. De keuze van de zuiveringsmethode hangt af van de aard van het water en de soorten verontreinigingen die aanwezig zijn (zoals membraanfiltratie, nanofiltratie en chemische behandelingen).(25-27)
Fysieke verontreinigingen omvatten voornamelijk sediment of organisch materiaal van bodemerosie. Deze kunnen de smaak, kleur en geur van water beïnvloeden en kunnen micro-organismen of chemische verontreinigingen herbergen. Chemische verontreinigingen zijn divers, variërend van van nature voorkomende mineralen tot kunstmatige chemicaliën zoals industriële afvalproducten, pesticiden, zware metalen en farmaceutische residuen. Sommige zware metalen, zoals lood of arseen, vormen aanzienlijke gezondheidsrisico's, zelfs bij lage concentraties.(28)
Biologische verontreinigingen bestaan uit bacteriën, virussen, protozoa en parasieten. Deze kunnen ziekten veroorzaken die variëren van milde gastro-intestinale ongemakken tot ernstige aandoeningen zoals cholera of dysenterie.(29)
Radiologische verontreinigingen, waaronder uranium, radium en thorium, kunnen van nature voorkomen of het resultaat zijn van industriële processen. Blootstelling aan bepaalde niveaus van deze verontreinigingen kan leiden tot een verhoogd risico op kanker en andere gezondheidsproblemen, zoals neurologische problemen (neurotoxiciteit).(30)
Waterfiltratietechnieken:
- Mechanische filtratie vangt fysiek deeltjes op met behulp van een filtermedium. Filters met kleinere poriën kunnen fijnere deeltjes opvangen, maar vereisen mogelijk frequentere onderhoud vanwege verstopping.
- Actieve koolfilters verwijderen effectief organische verbindingen en chloor, wat de smaak en geur van water verbetert. Het adsorptieproces in deze filters verwijdert ook bepaalde pesticiden en industriële chemicaliën.
- Omgekeerde osmose is een van de meest uitgebreide filtratiemethoden, die in staat is om de meeste verontreinigingen te verwijderen, inclusief opgeloste zouten en metalen. Het dwingt water door een semipermeabel membraan, waardoor verontreinigingen achterblijven.(31)
-
Ionenuitwisselingsfilters zijn vooral nuttig bij het verzachten van water door calcium- en magnesiumionen, die hardheid veroorzaken, te verwijderen. Ze vervangen calcium/magnesiumionen door natrium- of waterstofionen. De ionenuitwisselingsmethode verwijdert effectief zware metalen uit water en industrieel afvalwater, waardoor milieuverontreiniging wordt verminderd en een efficiënte verwijdering van verontreinigingen mogelijk wordt.
(32) - UV-filtratie maakt gebruik van ultraviolet licht om water te desinfecteren, waardoor bacteriën, virussen en andere pathogenen effectief worden vernietigd zonder chemicaliën toe te voegen of de smaak of geur van het water te veranderen.(33)
Waterzuiveringssystemen voor consumenten:
- Karaffenfilters zijn een handige en betaalbare optie voor het verbeteren van de smaak en kwaliteit van kraanwater. Ze maken meestal gebruik van actieve koolfilters om chloor en andere veelvoorkomende verontreinigingen te verminderen.
- Kraanfilters bieden een meer directe oplossing voor gezuiverd water rechtstreeks uit de kraan. Ze zijn eenvoudig te installeren en verminderen effectief een breed scala aan verontreinigingen.
Bij het selecteren van een waterzuiveringssysteem is het cruciaal om rekening te houden met de specifieke waterkwaliteitsbehoeften van het huishouden. Het testen van water op verontreinigingen kan helpen om het meest geschikte type filtratie te bepalen. Certificeringen van organisaties zoals NSF International of de Water Quality Association kunnen de effectiviteit van een systeem bij het verminderen van specifieke verontreinigingen waarborgen.
Opkomende technologieën in waterzuivering:
- Nanotechnologie: Gebruik van nanomaterialen voor efficiëntere verwijdering van verontreinigingen (zoals micro- en nanoplastics).(34)
- Geavanceerde oxidatieprocessen: Innovatieve methoden voor het afbreken van organische verontreinigingen.(35)
- Slimme waterzuivering: Systemen met sensoren en IoT-technologie voor het monitoren van waterkwaliteit en filterlevensduur.(36)
Voordelen van gezuiverd water
Het consumeren van gezuiverd water vermindert aanzienlijk het risico op het oplopen van ziekten veroorzaakt door watergedragen pathogenen zoals bacteriën, virussen en protozoa. Het minimaliseert ook de blootstelling aan schadelijke chemische verontreinigingen zoals lood, kwik en pesticiden, die langdurige gezondheidseffecten kunnen hebben, waaronder neurologische aandoeningen, reproductieve problemen en een verhoogd risico op kanker.(37-38)
Zuiveringsprocessen zoals actieve koolfiltratie verwijderen stoffen die de smaak en geur van water beïnvloeden, zoals chloor en zwavelverbindingen. Dit resulteert in water dat aantrekkelijker is om te drinken, wat betere hydratatiegewoonten kan aanmoedigen.
Hoe de AQVA ULTRA 2 kraanwaterfilter werkt:
- Grote deeltjes en sedimenten worden uit het water gefilterd op het buitenoppervlak van het filter.
- De actieve kool absorbeert verschillende waterverontreinigingen, en de ionenuitwisseling werkt effectief tegen verschillende metalen en zware metalen.
- Ultrafiltratie filtert bacteriën, gisten, protozoa en microdeeltjes, inclusief microplastics, tot 0,1 micrometer.
In tegenstelling tot sommige gebottelde mineraalwaters bevat gezuiverd water over het algemeen geen hoge zouten en mineralen die de opname en balans van voedingsstoffen in het lichaam kunnen verstoren als men deze niet uit de voeding haalt. Daarom kan het verstandig zijn om elektrolyten in gezuiverd drinkwater te gebruiken.
Waterstructurering en gestructureerd water – Hype of Hoop?
Waterstructurering is de organisatie en het gedrag van watermoleculen in een bepaalde, ordelijke patroon of vorm. Vanwege de unieke moleculaire structuur van water is dit idee zeer populair geworden in de biologie en alternatieve geneeskunde.
Watermoleculen zijn polaire moleculen met één zuurstofatoom dat is gebonden aan twee waterstofatomen. Het zuurstofuiteinde is zwak negatief en het waterstofuiteinde is zwak positief; zo ontstaat er een dipoolmoment. De polariteit stelt watermoleculen in staat om waterstofbindingen met elkaar aan te gaan, wat noodzakelijk is voor de structurering ervan.(39)
Temperatuur en druk zijn andere omgevingsfactoren die de moleculaire organisatie van water beïnvloeden. Bijvoorbeeld, koudere temperaturen leiden tot een meer gestructureerde vorm van water (zoals ijs), waarbij waterstofbindingen een vaste, kristallijne structuur creëren. Deze bindingen worden gemakkelijker verbroken in warmere omstandigheden, waardoor het water zijn vloeibaarheid krijgt (de elementen van water worden aan het begin van het artikel uitgelegd).
Bovendien kan de aanwezigheid van verontreinigingen of additieven de structuur van water beïnvloeden. Bijvoorbeeld, chemicaliën zoals chloor, die vaak aan kraanwater worden toegevoegd voor zuivering (zie hiervoor), kunnen interageren met watermoleculen en de algehele moleculaire interactie veranderen.
Daarom spelen de bron en behandeling van water, samen met omgevingsomstandigheden zoals temperatuur en druk, een cruciale rol bij het bepalen van de moleculaire organisatie en structuur.
In levende systemen is water zelden gewoon een oplossing van verspreide moleculen. Het heeft een structurerende functie, meer specifiek in cellulaire omgevingen. Bijvoorbeeld, water in celmembranen, eiwitten, DNA en water rondom deze structuren vertoont een andere structuur dan bulkwater (drinkwater dat aan consumenten wordt geleverd via andere middelen dan leidingen of gebotteld water). Deze structurering is essentieel in veel biologische processen, zoals enzymwerking en celcommunicatie.(40-41)
Er zijn veel technieken en technologieën die als waterstructurering worden gepromoot en die een breed scala aan gezondheidsvoordelen en fysieke veranderingen claimen. Deze kunnen magnetische of vortexbehandelingen zijn, blootstelling aan bepaalde geluidsfrequenties of water dat door minerale samenstellingen stroomt.(42)
Hoewel waterstructurering in biologische organismen een goed vastgesteld fenomeen is, moet het effect van kunstmatig gestructureerd water op de gezondheid of zijn eigenschappen worden verduidelijkt en vereist het een robuustere wetenschappelijke validatie.(43)
Conclusie
Samenvattend is het belang van waterzuivering en filtratie voor het verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van ons drinkwater duidelijk. Het begrijpen van de beschikbare technologieën en systemen stelt consumenten in staat om de meest effectieve oplossingen te selecteren. Gezuiverd water vermindert de risico's die gepaard gaan met verschillende verontreinigingen en verbetert aanzienlijk de smaak en algehele kwaliteit van het water dat we drinken. Dit geldt ook voor al gezuiverd water uit waterzuiveringsinstallaties, aangezien waterleidingen en de chemicaliën die in het zuiveringsproces worden gebruikt, kraanwater inferieur of suboptimaal voor menselijke consumptie kunnen maken.
Naarmate we de opties voor waterbehandeling verkennen, van eenvoudige koolstoffilters tot geavanceerde omgekeerde osmose-systemen, worden de gezondheidsvoordelen steeds duidelijker. Een weloverwogen keuze maken over waterzuivering kan leiden tot een betere algehele gezondheid, en ervoor zorgen dat het water dat we consumeren zo gunstig en veilig mogelijk is.
De vooruitgang in waterzuiveringstechnologie blijft zich ontwikkelen, en biedt nog efficiëntere en effectievere manieren om ons drinkwater te verbeteren. Door goed geïnformeerd te blijven en de juiste zuiveringsmethoden te kiezen, kunnen we ervoor zorgen dat onze dagelijkse waterinname positief bijdraagt aan onze gezondheid en ons welzijn.
Wetenschappelijke referenties:
- Geiger, A. & Mausbach, P. (1991). Moleculaire dynamica simulatiestudies van het waterstofbindingsnetwerk in water. In Waterstofgebonden Vloeistoffen (pp. 171-183). Dordrecht: Springer Nederland.
- Brini, E. et al. (2017). Hoe de eigenschappen van water zijn gecodeerd in zijn moleculaire structuur en energieën. Chemical Reviews 117 (19): 12385–12414.
- Ojha, D. & Henao, A. & Kühne, T. (2018). Nucleaire kwantumeffecten op de vibratiedynamiek van vloeibaar water. The Journal of Chemical Physics 148 (10): 102328.
- Fernández-Serra, M. & Artacho, E. (2006). Elektronen en waterstofbindingconnectiviteit in vloeibaar water. Physical Review Letters 96 (1): 016404.
- Elton, D. & Spencer, P. & Riches, J. & Williams, E. (2020). Uitsluitingszone-fenomenen in water—Een kritische beoordeling van experimentele bevindingen en theorieën. International Journal of Molecular Sciences 21 (14): 5041.
- Szinnai, G. & Schachinger, H. & Arnaud, M. & Linder, L. & Keller, U. (2005). Effect van watertekort op cognitief-motorische prestaties bij gezonde mannen en vrouwen. American Journal of Physiology-Regulatory, Integrative and Comparative Physiology 289 (1): R275–R280.
- Noda, M. & Matsuda, T. (2022). Centrale regulatie van de homeostase van lichaamsvloeistoffen. Proceedings of the Japan Academy, Series B 98 (7): 283–324.
- Danziger, J. & Zeidel, M. L. (2015). Osmotische homeostase. Klinisch Tijdschrift van de Amerikaanse Vereniging voor Nefrologie 10 (5): 852–862.
- Gleeson, T. & Wada, Y. & Bierkens, M. & van Beek, L. (2012). Waterbalans van wereldwijde aquifers onthuld door grondwatervoetafdruk. Nature 488 (7410): 197–200.
- Wereldwaterbeoordelingsprogramma. (2003). Water voor Mensen, Water voor Leven. Het Wereldwaterontwikkelingsrapport van de Verenigde Naties. UNESCO.
- Hakulinen, P. (2006). Experimentele studies over cellulaire mechanismen van de carcinogeniteit van 3-chloro-4-(dichloromethyl)-5-hydroxy-2(5H)-furanone (MX). Doktorscriptie, KTL.
- Galarce, C. & Fischer, D. & Díez, B. & Vargas, I. & Pizarro, G. (2020). Dynamiek van biocorrosie in koperen leidingen onder werkelijke drinkwateromstandigheden. Water 12 (4): 1036.
- Kousa, A. et al. (2006). Calcium:magnesiumverhouding in lokaal grondwater en incidentie van acuut myocardinfarct bij mannen in plattelandsgebied van Finland. Environmental Health Perspectives 114 (5): 730–734.
- Qin, S. & Ma, F. & Huang, P. & Yang, J. (2009). Fe (II) en Mn (II) verwijdering uit geboord putwater: Een casestudy van een biologische behandelingsunit in Harbin. Desalination 245 (1-3): 183–193.
- Kresic, N. (2010). Typen en classificaties van bronnen. In Groundwater hydrology of springs (pp. 31-85). Butterworth-Heinemann.
- Quattrini, S. & Pampaloni, B. & Brandi, M. (2016). Natuurlijke mineraalwaters: chemische kenmerken en gezondheidseffecten. Klinische Gevallen in Minerale en Botmetabolisme 13 (3): 173–180.
- Sullivan, M. & Leavey, S. (2011). Zware metalen in gebotteld natuurlijk bronwater. Journal of Environmental Health 73 (10): 8-13.
- Park, S. et al. (2023). Percepties van Waterveiligheid en de Smaak van Kraanwater en Hun Associaties Met Drankinname Onder Amerikaanse Volwassenen. American Journal of Health Promotion 37 (5): 625–637.
- Dąbrowska, A. & Nawrocki, J. (2009). Controverses over de aanwezigheid van chloralhydraat in drinkwater. Water Research 43 (8): 2201–2208.
- Honig, V. & Procházka, P. & Obergruber, M. & Roubík, H. (2020). Nutrienten effect op de smaak van mineraalwaters: Bewijs uit Europa. Foods 9 (12): 1875.
- Liu, L. et al. (2022). Het drinken van natuurlijk water zonder veranderingen is geassocieerd met verminderde sterfte door alle oorzaken bij ouderen: Een longitudinale prospectieve studie uit China. Frontiers in Public Health 10: 981782.
- Armstrong, L. & Johnson, E. (2018). Waterinname, waterbalans en de ongrijpbare dagelijkse waterbehoefte. Nutrients 10 (12): 1928.
- Sawka, M. & Cheuvront, S. & Carter, R. (2005). Menselijke waterbehoeften. Nutrition Reviews 63 (Suppl_1): S30–S39.
- Wagner, M. & Oehlmann, J. (2009). Endocriene verstorende stoffen in gebotteld mineraalwater: totale oestrogene belasting en migratie uit plastic flessen. Environmental Science and Pollution Research 16 (3): 278–286.
- Rastogi, R. (2019). Waterzuivering met verschillende chemische behandelingen. In Handboek van Onderzoek naar de Nadelige Effecten van Pesticidevervuiling in Aquatische Ecosystemen (pp. 338-367). IGI Global.
- Bolong, N. & Ismail, A. & Salim, M. & Matsuura, T. (2009). Een overzicht van de effecten van opkomende verontreinigingen in afvalwater en opties voor hun verwijdering. Desalination 239 (1-3): 229–246.
- Cevallos-Mendoza, J. & Amorim, C. & Rodríguez-Díaz, J. & Montenegro, M. (2022). Verwijdering van verontreinigingen uit water door membraanfiltratie: een overzicht. Membranes 12 (6): 570.
- Hopenhayn, C. (2006). Arseen in drinkwater: impact op de menselijke gezondheid. Elements 2 (2): 103–107.
- Okafor, N. & Okafor, N. (2011). Ziekteoverdracht in water. Milieu-microbiologie van aquatische en afvalsystemen 189–214. Springer, Dordrecht.
- Canu, I. & Laurent, O. & Pires, N. & Laurier, D. & Dublineau, I. (2011). Gezondheidseffecten van de inname van van nature radioactief water: de noodzaak voor verbeterde studies. Environmental health Perspectives 119 (12): 1676–1680.
- Gupta, V. & Ali, I. (2013). Waterbehandeling met de omgekeerde osmose-methode. Environmental Water 117–134. Elsevier.
- Dąbrowski, A. & Hubicki, Z. & Podkościelny, P. & Robens, E. (2004). Selectieve verwijdering van zware metalen ionen uit water en industrieel afvalwater door middel van ionenuitwisseling. Chemosphere 56 (2): 91-106.
- Song, K. & Mohseni, M.,& Taghipour, F. (2016). Toepassing van ultraviolet licht-emitterende diodes (UV-LED's) voor waterdesinfectie: Een overzicht. Water Research 94: 341–349.
- Kumar, S. (2023). Slimme en innovatieve toepassingen van nanotechnologie voor waterzuivering. Hybrid Advances 100044.
- Oturan, M. & Aaron, J. (2014). Geavanceerde oxidatieprocessen in water-/afvalwaterbehandeling: principes en toepassingen. Een overzicht. Critical Reviews in Environmental Science and Technology 44 (23): 2577–2641.
- Li, J. & Yang, X. & Sitzenfrei, R. (2020). Het heroverwegen van het kader van slimme watersystemen: Een overzicht. Water 12 (2): 412.
- Payment, P. (2003). Gezondheidseffecten van waterconsumptie en waterkwaliteit. Handboek van Water en Afvalwater Microbiologie 209–219. Elsevier.
- Cantor, K. (1997). Drinkwater en kanker. Kanker Oorzaken & Controle 8: 292–308.
- Stillinger, F. & David, C. (1978). Polarizatiemodel voor water en zijn ionische dissociatieproducten. The Journal of Chemical Physics 69 (4): 1473–1484.
- Watterson, J. (1988). De rol van water in de celarchitectuur. Molecular and Cellular Biochemistry 79: 101–105.
- Szolnoki, Z. (2007). Een dynamisch veranderend intracellulair waternetwerk fungeert als een universele regulator van de cel: de watergestuurde cyclus. Biochemical and Biophysical Research Communications 357 (2): 331–334.
- Lindinger, M. (2021). Gestructureerd water: effecten op dieren. Journal of Animal Science 99 (5): skab063.
- Korotkov, K. (2019). Studie van gestructureerd water en zijn biologische effecten. International Journal of Complementary and Alternative Medicine 12 (5): 168–172.