Dit is een uittreksel uit onze aanstaande enorme vervolg op het Biohacker's Handbook, genaamd het Veerkrachtige Wezen. Je kunt het hier vooraf bestellen!
Adaptogenen of adaptogene verbindingen (afgeleid van het Russische woord adaptatsija) verwijzen naar een term die voor het eerst werd gedefinieerd door de Sovjetarts en onderzoeker Nikolai Lazarev in 1947. Deze termen worden gebruikt om te verwijzen naar kruiden, medicijnen of andere verbindingen die het vermogen vergroten om zich aan te passen aan biologische, fysieke stressfactoren, terwijl ze de normale evenwichtige werking van het lichaam bevorderen.
Later in de 21e eeuw werd de definitie bijgewerkt om nog uitgebreider te zijn:
Een adaptogeen is een stof die het vermogen van het lichaam vergroot om zich aan te passen aan interne en externe stress door de functie van het immuunsysteem, zenuwstelsel en endocriene klieren te versterken.
Inleiding
Adaptogenen verbeteren de weerstand tegen stress, ziekte en omgevingsstressoren, en normaliseren en verbeteren de metabolische functie. Ze zijn regelaars van de biologische respons die de balans of homeostase van het lichaam ondersteunen. De effecten van adaptogenen zijn sinds de jaren vijftig in de Sovjetunie en Rusland bestudeerd. In het Westen werd onderzoek pas in de 21e eeuw wijdverbreid. Het aantal gepubliceerde studies is de afgelopen twee decennia exponentieel gegroeid.
Afbeelding: Adaptogenen vs. stimulerende middelen.
Bron: Panossian, A. & Wikman, G. & Wagner, H. (1999). Plantadaptogenen III. Eerdere en recentere aspecten en concepten over hun werkingsmechanisme. Fytomedicine 6 (4): 287–300.
Fysiologische effecten van adaptogenen
De term Adaptogeen is over het algemeen informeel en tegenstrijdig en past niet binnen de veelzijdige definitie in een op consensus gebaseerde receptor theorie die de werkingsmechanismen van medicijnen beschrijft. Allostase betekent stresshomeostase, d.w.z. de regulatie van stress door de adaptieve stressbeheersystemen van het lichaam.
Op fysiologisch niveau ondersteunen adaptogenen de homeostase van het lichaam en balanceren ze de functie van het zenuwstelsel en de endocriene klieren via de HPA-as. Gerichte middelen omvatten stressgerelateerde mediatoren zoals cortisol, neuropeptide Y en stikstofmonoxide (NO), evenals G-eiwit-gekoppelde receptoren op cellulair niveau (zoals cAMP, dat de effecten van adrenaline in cellen medieert), stress-geactiveerde eiwitkinase JNK (MAPK-9), hitte-shockfactor 1 (HSF-1), stress-eiwitten (inclusief Hsp72) en de FoxO / DAF-16 transcriptiefactor.
Top 5 Adaptogene Kruiden
Hier zijn de top 5 adaptogene kruiden die enorm kunnen bijdragen aan je stressbestendigheid en de algehele veerkracht kunnen vergroten. De andere 5+ adaptogene kruiden worden uitgebreider behandeld in het Resilient Being Book.
1. Roseroot (Rhodiola rosea)
Roseroot is een van de oudste kruidachtige planten ter wereld. Het behoort tot het geslacht sedum en groeit vooral op het noordelijk halfrond. Roseroot heeft een lange geschiedenis van gebruik in uitdagende omstandigheden zoals de Tibetaanse bergen, de Siberische woestijn en het koude Scandinavië. Er wordt gerapporteerd dat de Vikingen roseroot hebben gebruikt om de fysieke kracht en uithoudingsvermogen te verbeteren.
Roseroot is traditioneel gebruikt, onder andere om ziekten te voorkomen tijdens koude en vochtige winters in Siberië en om de bloedcirculatie te verbeteren en energie te verhogen in Tibet. Ongeveer 2000 jaar geleden noemde de beroemde Griekse arts Dioscorides (c. 40-90) de roseroot (Rodia Riza) in zijn boek De Materia Medica. Roseroot werd al in 1755 in de Zweedse Farmacopee gevonden. Roseroot wordt ook wel de Arctic root genoemd.
De stressverlichtende eigenschappen van roseroot zijn onder andere gebaseerd op rosavin en salidroside. Echter, er zijn bijna 140 actieve ingrediënten geïsoleerd uit roseroot. Op basis van weefsel- en celkweekstudies wordt geschat dat ze een breed scala aan effecten hebben. Deze omvatten neuroprotectie en cardioprotectie, vermindering van vermoeidheid en uitputting, verlichting van angst en depressie, cognitieve ondersteunende eigenschappen en stimulerende effecten op het centrale zenuwstelsel.
Roseroot salidroside kan zenuwcellen beschermen tegen schade en in het bijzonder tegen de zogenaamde excitotoxiciteit – een toestand waarin zenuwcellen overactief zijn, bijvoorbeeld door overmatige glutamaat. Studies met nematoden en vliegen hebben aangetoond dat roseroot ten minste de levensduur van deze organismen verlengt.
Bron: Brown, R. & Gerbarg, P. & Ramazanov, Z. (2002). Rhodiola rosea: Een Fytomedicinale Overzicht. HerbalGram 56: 40–52.
De meest bioactieve ingrediënten van roseroot zijn p-tyrosol en zijn glycoside salidroside. Daarnaast wordt gedacht dat rosavin fysiologische effecten heeft. Studies bij mensen met SHR-5-extract (gestandaardiseerd 4: 1 alcoholextract van roseroot) hebben gunstige effecten aangetoond op bijvoorbeeld stressmanagement bij intensief studeren, stressmanagement en vermoeidheid in kenniswerk, en cognitieve prestaties tijdens de nachtdienst.
Roseroot heeft talrijke fysiologische werkingsmechanismen in het lichaam. Deze worden in meer detail gepresenteerd in het bovenstaande diagram. De belangrijkste werkingsmechanismen zijn gerelateerd aan de regulatie van de neurotransmitterbalans in de hersenen, de productie van energie door spiercellen, de afscheiding van stresshormonen en de preventie van oxidatieve stress. Op basis van menselijke studies, is roseroot veilig in gebruik en zijn er geen klinisch significante bijwerkingen gerapporteerd.
Voor een absoluut functionele kick met koffie & lion's mane gecombineerd met rhodiola, kijk hier!
2. Ashwagandha (WIthania somnifera)
Ashwagandha wordt al duizenden jaren gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde, vooral in Tibet. De naam ashwagandha betekent “paardengeur,” wat verwijst naar een frisse wortelgeur die op een paard lijkt. Het verhaal gaat dat het gebruik van ashwagandha kan leiden tot paardenkracht en viriliteit.
Ashwagandha wordt in de Ayurveda over het algemeen geclassificeerd als een Rasayana kruid dat versterkt en verjongt. Ashwagandha staat ook bekend als 'Indiase ginseng', wat wordt verklaard door de overvloedige teelt van de wortel in India. Ashwagandha wordt gebruikt als een gedroogd kruid (wortels en bladeren), als een vloeibaar extract en als een gestandaardiseerd extract.
De belangrijkste biochemisch actieve ingrediënten in Ashwagandha zijn zogenaamde steroïdale lactonen zoals withaferin A, withanone, withanoside IV en withanolide A. Drie gestandaardiseerde nieuwe preparaten zijn beschikbaar van Ashwagandha: het breed-spectrum KSM-66, het meer sedatieve Sensoril en een super krachtig micro-gecapsuleerd Shoden.
Talrijke klinisch relevante studies op basis van menselijke experimenten zijn gepubliceerd over Ashwagandha. Gunstige gezondheidseffecten zijn waargenomen in de preventie van angst, vermindering van stressniveaus, en behandeling van stressgerelateerde depressie. Ashwagandha is ook gevonden om significant cortisolniveaus te verlagen.
Op basis van muisexperimenten kan ashwagandha de stress-geïnduceerde verzwakking van het immuunsysteem voorkomen. Ashwagandha kan significant de fysieke prestaties verbeteren (kracht, zuurstofopname en herstel) en licht verhogen testosteronniveaus en helpen de seksuele prestaties bij mannen te verhogen (shoden ashwagandha, in het bijzonder).
Ashwagandha kan ook de seksuele verlangens bij vrouwen verhogen en de vruchtbaarheid bij mannen. Op basis van experimenten met muizen kan ashwagandha ook hhelpen bij slapeloosheid en kan het in slaap vallen versnellen. Het mechanisme dat het in slaap vallen en de slaap in het algemeen ondersteunt, wordt uitgelegd door het kalmerende effect via GABA-receptoren. Studies in muizen suggereren dat ashwagandha mogelijk even effectief is in het helpen van obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) als het SSRI-medicijn fluoxetine.
Het gebruik van ashwagandha wordt over het algemeen als veilig geclassificeerd en er zijn geen bijwerkingen gerapporteerd. Intestinale irritatie kan optreden bij hogere enkele doses. Het gebruik van ashwagandha wordt niet aanbevolen in combinatie met MAO-remmers.
3. Reishi (Ganoderma lucidum)
Reishi wordt al duizenden jaren gebruikt als verlichter voor hoest en astma, als kalmerend middel voor de geest, en als verlichting voor duizeligheid, slapeloosheid en angst, vooral in de Chinese geneeskunde. De medicinale geschiedenis van reishi gaat ongeveer 2.500 jaar terug in de tijd, toen het voornamelijk werd gebruikt in koninklijke en rijke kringen. Volgens de legende stuurde China's eerste keizer ontdekkingsreizigers om het elixer van het leven te zoeken in de oostelijke eilanden (het gebied van het huidige Japan). Ontdekkingsreizigers die jaren later terugkeerden, brachten reishi mee.
Reishi zou het leven ondersteunen, de levensverwachting verhogen, de gezondheid bevorderen en de lichaamsfuncties in balans brengen zonder bijwerkingen. Men denkt dat het de zogenaamde shen, wat in de Chinese geneeskunde het kanaal van spiritualiteit is – de verbinding tussen hart en geest.
Reishi groeit in de natuur in zes verschillende soorten waarvan wordt gedacht dat ze verschillende effecten hebben. Rode Reishi, of Ganoderma lucidum, is de meest bestudeerde van deze en heeft de sterkste medicinale effecten. Reishi staat ook bekend als Lingzhi, de “10.000 jaar oude paddenstoel,” de “onsterfelijke paddenstoel,” en “het elixer van het leven.” Uiterst mooi van uiterlijk, is reishi wild in de natuur, een relatief zeldzaam gezicht. Om deze reden wordt het nu gekweekt met behulp van organische donkere rijst of stammen als groeimedium.
Afbeelding: Wilde reishi die groeit in Finland.
Bron: eskonkuvat.kuvat.fi
In Finland groeit reishi in weelderige strandbossen en elsmoerassen. De gastbomen zijn loofbomen van loofels of verrotte stammen, en soms verrotte berken of sparren. Reishi is overal ter wereld te vinden: in Azië en Noord-Amerika, evenals in de tropen en Centraal-Europa.
Reishi wordt over het algemeen beschouwd als de koning van de adaptogene kruiden. Ten minste sterolen (ergosterol, coumarine, mannitol), polysacchariden (ganoderans B en C, beta 1,3-D-glucopyranose, beta-glucanen), meer dan 100 bekende triterpenoïden (Ganoderma-zuren), germanium en verschillende vitamines zijn bekend als actieve ingrediënten van reishi. Triterpenoïden worden vooral gewonnen door een alcoholextract. Overeenkomstig worden polysacchariden goed geëxtraheerd in water. Vandaag de dag zijn er dubbele extracten (water en alcohol) beschikbaar, die de meeste bioactieve stoffen in reishi bevatten.
De ingrediënten in reishi werken op de cellen die het immuunsysteem reguleren. Reishi kan het immuunsysteem stimuleren of dempen – het balanceert en leert cellen zich aan te passen aan de reacties die door de omgeving worden gecreëerd. Vanwege deze eigenschappen, werkt Reishi als een immunomodulator.
Op basis van studies bij ratten helpt reishi om overmatige stress te verminderen door te ontspannen en het gemakkelijker te maken om in slaap te vallen en de hoeveelheid slaap te verhogen. Daarnaast is aangetoond dat het beschermende effecten heeft tegen verschillende toxines (studies uitgevoerd op muizen). Reishi is ook gevonden om vermoeidheid significant te verlichten bij vermoeidheidssyndroom of neurasthenie.
Reishi wordt over het algemeen niet aanbevolen voor mensen met auto-immuunziekten vanwege het potentieel om het immuunsysteem te stimuleren. Reishi kan ook de werking van medicijnen blokkeren die het immuunsysteem beïnvloeden, bijvoorbeeld bij de behandeling van kanker. Als je overweegt om reishi in deze omstandigheden te gebruiken, wordt aanbevolen dit eerst met je arts te bespreken.
4. Ginseng (Panax ginseng)
Panax ginseng, of gewoon ginseng, is een van de bekendste en meest gebruikte kruiden ter wereld. De historische oorsprong van ginseng strekt zich uit tot Oost-Azië, vooral Korea. Daarom wordt ginseng ook vaak Aziatische ginseng of Koreaanse rode ginseng genoemd. Koreaanse rode ginseng is gestoomde en vervolgens gedroogde panax ginseng. Deze verschillen in het aantal en de soorten ginsenosiden.
Etymologisch is de naam ginseng afgeleid van de Chinese woorden gin, wat mens betekent, en sen wat zuur betekent. Inderdaad, ginseng lijkt in vorm op een mens en smaakt zuur. Het woord panax is eveneens afgeleid van de Griekse taal - panakés of pan betekent alles en akos genezing.
Het wortelgedeelte van de ginsengplant wordt gebruikt wanneer de plant 5–12 jaar oud is. Hoe ouder de plant, hoe meer het verschillende biochemisch actieve ingrediënten in zijn wortels concentreert. Er zijn meer dan 100 verschillende ingrediënten in ginseng – de meest bioactieve zijn verschillende ginsenosiden, zoals Rg3, de belangrijkste ginsenoside van Koreaanse ginseng.
Het gestandaardiseerde ginsengextract bevat 2-3 % ginsenosiden. De typische dosis Panax ginseng is 200 tot 400 mg per dag. De dosering van Koreaanse rode ginseng om de libido en de genitale circulatie te verbeteren is 1000 mg drie keer per dag. Het gepatenteerde G115 Panax ginseng voor medisch gebruik bevat 4 % ginsenosiden. Evenzo bevat een ander gepatenteerd ginsengextract, NAGE, 10 % ginsenosiden.
Panax ginseng is tot nu toe het meest bestudeerde adaptogene kruid. De gezondheidseffecten van ginseng zijn vrij uitgebreid en zijn gebaseerd op menselijke studies. Ginseng heeft aangetoond dat het significant helpt bij het beheersen van de bloedsuikerspiegel (inclusief bij type 2-diabetici), de cognitieve functie verbetert, helpt bij de behandeling van erectiestoornissen (zie hierboven), de algehele welzijn verhoogt, en helpt bij vermoeidheid. Koreaanse rode ginseng kan ook helpen de bloeddruk te verlagen bij tijdelijk hoge bloeddruk en hypertensie.
Op basis van studies bij ratten heeft ginseng ook stressverlichtende effecten. Het beïnvloedt onder andere de biosynthese van catecholamines, en kan nuttig zijn wanneer regelmatig gebruikt in de behandeling van chronische stress. Ginseng is over het algemeen veilig te gebruiken bij normale therapeutische doseringen. Voor sommige mensen kan ginseng hypoglykemie (lage bloedsuikerspiegel) veroorzaken.
Bekijk de geweldige London adaptogenics Mojo Coffee met cordyceps & ginseng!
5. Cordyceps of Rupsenschimmel (Ophiocordyceps sinensis)
Cordyceps is een geslacht van schimmels die als parasieten leven en ongeveer 400 verschillende variëteiten omvat. De bekendste hiervan is Cordyceps sinensis, wiens naam enkele jaren geleden werd gecorrigeerd naar Ophiocordyceps sinensis als gevolg van DNA-analyse. In de Tibetaanse en Chinese geneeskunde is Cordyceps een van de meest gewaardeerde kruiden en is het vooral gebruikt om de nier- en longfunctie te ondersteunen en de algehele vitaliteit te herstellen.
In het wild groeit Cordyceps en is het een van de duurste kruiden ter wereld, en de prijs per kilo kan oplopen tot 30.000 euro. De schimmel is jaar na jaar zeldzamer geworden als gevolg van de overmatige oogst. Bijna alle Cordyceps die wereldwijd worden verkocht, zijn gekweekt. Bijvoorbeeld in Finland zijn er minstens 10 verschillende variëteiten van cordyceps, zoals Cordyceps ophioglossoides die parasiteren op knolachtige schimmels die in de grond groeien. Cordyceps militaris, aan de andere kant, parasitiseert in vlinderlarven en vlinders. Deze cordycepsvariëteiten zijn ook relatief uitgebreid bestudeerd in het licht van hun medicinale eigenschappen.
De belangrijkste actieve ingrediënten van Cordyceps zijn cordycepin (een afgeleide van adenosine), ergosterol, cordymine (een antifungaal peptide) en verschillende bioactieve polysacchariden. Relatief weinig studies bij mensen zijn gepubliceerd over Cordyceps. Volgens een placebo-gecontroleerde dubbelblinde studie, verhoogt Cordyceps sinensis (Cs-4 variëteit) significant de zuurstofopname en de tolerantie voor melkzuur bij individuen van 50 tot 75 jaar. Het gebruik van cordyceps bij jonge uithoudingsatleten heeft niet aangetoond dat het de uithoudingsvermogen verbetert.
Op basis van experimenten met ratten, verhoogt Cordyceps de skeletspierstofwisseling, vasculaire remodeling (angiogenese), verbetert de glucose- en lactaatopname, en werkt als een antioxidant. Daarnaast hebben ratstudies aangetoond dat het gebruik van cordyceps vermoeidheid in uitputtingssituaties vertraagt en de stressbestendigheid verhoogt, en stimuleert de testosteronsynthese in de testes. Cordyceps is ook gevonden om de veroudering bij muizen te vertragen.
Cordyceps wordt over het algemeen als veilig beschouwd en er zijn geen bijwerkingen gerapporteerd.
///